Keuze en lijstjes

Laatst stuitte ik op mijn Top 2000-lijst van maanden geleden. En ik had zin om een van die liedjes te luisteren. En nog een. En meer. En met terugwerkende kracht stond ik ineens zo enorm achter mijn gekozen liedjes, veel meer dan tijdens het invullen in december. Altijd die twijfel en die beperkingen: “Ja maar die dan? Die moet ook. Die mooie toch maar niet, want die ene moet sowieso”. Het is altijd M&M (Momentopname en Mood), maar toch. En ik luister eigenlijk nooit naar radio, al jaren niet meer. Ook de Top 2000 niet, dus hoezo die energie verspillen?

Het is toch de liefde voor lijstjes denk ik. En Heroes, want die moet in ere blijven.

Wat heb ik eigenlijk een fijne lijst ingestuurd denk ik nu. Uitermate subjectief, maar zo gaat dat met smaak. Eigenlijk helemaal geen momentopname, maar wat ik in de basis echt mooi vind. Ook over twintig jaar nog. Niet dat ik niet nog meer basislijstjes zou kunnen vullen met alles wat ik net zo mooi vind, maar de twijfel is helemaal weg. Fuck de twijfel, nog meer navigeren op passie en intuïtie dus.

Ik houd dus van lijstjes. En best wel van grafieken. Als control freak met OCD-trekjes ontkom je simpelweg niet aan lijstjesliefde. Verschijnt er ergens een lijstje of een grafiek met – het liefst triviale en banale dingen – dan moet ik kijken. Zoals in welk land de bevolking het meest zuipt, wel of niet de handen wast na een wc-bezoek, waar het het koudst is, het warmst, het gelukkigst is of de meeste seks heeft. Waar de meeste metal-liefhebbers wonen, terwijl ik daar zelf niet eens van houd (Scandinavië en Zuid-Amerika, duh) en waar The Proclaimers naar toe moeten als ze echt 500 miles voor iemand zouden gaan walken and more. Daar is echt een grafiek van. Ik vind die dingen dus onweerstaanbaar. Bovendien, iemand heeft zo’n grafiek daadwerkelijk gemaakt, dus diegene is nog erger dan ik. Waardoor ik me weer normaler voel. Iedereen blij.

Op het moment van kiezen gebeurt er altijd iets merkwaardigs. Zelfs met zoiets banaals als de Top 2000. Iets vissen en kiezen uit een veel te grote vijver met veel teveel keuze is voor controle-neuroten nogal ondoenlijk. Het Zalandosyndroom noem ik het. Je zoekt een simpele trui en bij pagina vijf aangekomen is er geen enkele trui voorbij gekomen die je wilt en je ziet dat er nog dertien pagina’s gaan komen. Klik doei.

Dan gebeurt er dit: “Ik heb ook eigenlijk gewoon wel truien genoeg”. Die opluchting, dat er niets te kiezen valt en hoeft. Wat een waanzin eigenlijk. Ik hoef niets nieuws, al die keuzes. Als het koud is wil ik die favoriete warme trui aan. Die keuze is makkelijk, want die trui heb ik gewoon al.

Maar soms gaat iets over muziek. En dat is vaak de trigger in lijstjes en keuzes. Wie zit er te wachten op mijn keuzes in muziek? Niemand inderdaad. Maar toch hè? Zelf ook geen idee waarom ik dat serieuzer neem dan wenselijk.

Van het luisteren naar het lijstje trof onderstaand nummer mij zeer. Meerdere redenen waarom juist dit nummer mij zo ontroert. Ten eerste, ik heb een enorm zwak voor disco. Guilty Pleasures, zeggen sommigen. Persoonlijk vind ik het raar dat er zoiets als ‘schuldig’ bestaat voor alles wat iemand fijn, prettig of mooi vindt. Mijn hele leven al een zwak gehad voor Jackson 5.

Ten tweede, zo’n (toen nog) krullenboljochie die zingt over hartzeer en zelf geen idee heeft waar het over gaat. Nog voor de eerste natte droom. Zingend over ‘darling’ en ‘When I had you to myself’. Och arm kind toch. En dat je weet van die drillende vader en al die swingende broers op de achtergrond die langer, groter en overweldigender zijn. ‘Give me one more chance’ naar een fictieve geliefde zingen als je net elf ben en doen alsof je alsof je al veel kansen hebt gehad. Die hele tekst van dit lied uit de mond van een kind, het is zowel komisch tot nogal belachelijk en vooral aandoenlijk. Zijn leeftijdsgenootjes destijds ontdekten een skateboard en Pacman. Ook nog jaren verwijderd van haren op een kin of bovenlip.

Dat kereltje toen, dat enorme talent. Kijk dit bewegen, die heupjes! En dat het allemaal zoveel en teveel bleek. Zoveel talent en zoveel van alles en zo snakken naar rust. En dat was al jaren voor Thriller. Je hoeft geen psieg te zijn om te snappen waar een verslaving begint. Of het nou om alcohol, pijnstillers of welk soort drugs dan ook gaat, dat alles van het dempen van pijn en een persoonlijkheid en jeugd die bepaalt wordt door anderen. Maar ook die passie voor dansen en zingen zien, dat kun je niet faken.

Die grote broer met die komische vleugels daarachter. Redelijk hilarisch. Nog een ander klein kereltje op de achtergrond tussen die grote broers. Wie is het? Noch erger, anoniem en dat van tussenin. Wel diezelfde druk, maar nooit succes. En waarom mochten de zussen niet meedoen? Het fascineert me. Tevens dat ene jochie dat altijd op de voorgrond geschoven werd en geen jochie mocht zijn. Later het meest beroemd. Dat passie en talent aan het eind van het figuurlijke en letterlijke liedje uiteindelijk jouw ondergang zijn geworden. Djiezuskraaist.

Ten derde, dit nummer maakt mij altijd blij. Hoe kut alles ook is. Staat heel terecht op mijn lijstje. Het is bijna onmogelijk hier niet blij van te worden.

Zoek blij en kijk dit. Geen dank. Muziek geeft de stem, de woorden en het gevoel die soms lastig te vinden zijn. Soms schuurt het leven. En dat er zelfs uit schuren iets moois kan ontstaan, dat is geruststellend en vervreemdend tegelijk.